Vlaamse woorden bij Sporza en vrtnws
Vaak heb ik commentaar op het gebruik van Vlaamse woorden, niet alle Vlaamse woorden slechts die waarvan ik denk dat ze onbekend of onduidelijk zijn voor een aanzienlijk deel van de Nederlanders. Vandaag wil ik laten zien dat niet alleen de vertaalgroep van »Het Oog des Meesters« zich bezigt met minder courante woorden voor Noord-Nederlands sprekende. De Vlaamse publiek omroep doet dit – natuurlijk – ook. Hier een kleine bloemlezing van de afgelopen week.
Kemel
Na de kemel met de knallende kurk: oogspecialisten zien ongevallen met kurken “veel vaker dan je zou denken”
Stefan Grommen
Bron: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/05/18/oogspecialisten-over-ongevallen-met-kurken/
Kemel komt in nog zeker vijf andere artikelen voor op vrtnws. Kemel heeft twee betekenissen, het is archaïsch voor kameel, en alleen bij onze zuiderburen wordt het gebruikt om een grove vergissing, m.n. in een geschrift aan te duiden, van Dale geeft ook nog aan dat het informeel is.
Ook de eerste zin zou niet door mij goedgekeurd worden.
“Allez, weer één”, hoorde je oogspecialisten aller landen zuchten
Aller, serieus? Dit is zwaar archaïsch en komt nog alleen voor is oude uitdrukkingen en zegswijzen, maar om het in 2022 te gebruiken is, hoe zal ik het zeggen, een beetje raar.
Opgedraaid
Moe en tegelijk wat opgedraaid”, zo voelen Charlotte Vandermeersch (38) en Felix Van Groeningen (44) zich vandaag.
Ellen Maerevoet
Bron: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/05/16/de-acht-bergen/
Als Noorderling ken ik opgedraaid niet, maar zou het in deze zin begrijpen als het tegenovergestelde van moe. Van Dale zegt: opgewonden, geïrriteerd, dolgedraaid. Tja, dan heb ik nog steeds geen idee hoe deze twee zich voelen.
Min
De ambities zijn niet min.
Wim De Maeseneer, Belga
Bron: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/05/18/noordzee-moet-een-grote-groene-energiecentrale-worden/
Ik snap wat de schrijver wil zeggen. Toch is dit voor mij geen juiste zin. Min kan meerdere betekenissen hebben, een daarvan is klein of gering. Daar is ook een uitdrukking mee te maken: daar moet je niet min over denken dat is niet gering, dat moet je niet uitpoetsen. En dat is ook wat hier zo’n beetje bedoeld wordt. De ambities zijn niet gering/klein. Zelf zou ik min veranderen in gering. Of de zin aanpassen en de ontkenning er weghalen: De ambities zijn groot, Een ambitieus project.
Ook in dit artikel staat de zin:
Een geplande stroomkabel tussen ons land en Denemarken, waarvoor minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) mee aan de kar heeft getrokken, geldt als een belangrijke ruggengraat voor die grote groene energiecentrale op de Noordzee.
De uitdrukking is volgens mij zonder het voorvoegsel aan. Je trekt de kar, jij zorgt dat ie vooruitkomt.
En mocht je ooit een rijmpje maken in je avontuur pas dan op met het woord gepland, of ander vervoegingen van iets plannen.
/plɛnə(n)/ in BE ook /plɑnə(n)/
Nadien
De rit van de dag nadien was een eerbetoon aan hem. (drie keer in dit artikel)
Redactie/Anoniem
Nadien is een veel gebruikt woord door jullie Vlamingen, niks mis mee. Alleen houd er rekening mee dat uw noorderburen het anders lezen. Uit de van Dale haal ik maar even de twee betekenissen:
Voor ‘Ollanders: formeel; mbt. iets in het verleden daarna, sindsdien, vervolgens, later
Voor Vlamingen: mbt. iets toekomstigs daarna, vervolgens
Ziet u het verschil, Noorderlingen gebruiken het woord nadien om iets in het verleden aan te duiden en Zuiderlingen voor de toekomst. De meeste lezers zullen uiteindelijk wel begrijpen wat er bedoeld wordt maar in eerste instantie klinkt het voor 17 miljoen Nederlanders een beetje vreemd.
Het hart van in
De Ronde van Italië heeft vandaag afscheid moeten nemen van Romain Bardet, de nummer 4 in het klassement. De Fransman was gisteren ziek geworden en kwam geen poot meer vooruit. Zijn DSM-ploeggenoot Romain Combaud was er het hart van in.
Redactie/Anoniem
Hij was er het hart van in, nooit gehoord of gelezen tot vandaag. Maar voor Vlamingen een bestaande uitdrukking, zo begrijp ik uit de van Dale:
uitdrukking; BE het hart in of er het hart van in zijn
zeer teleurgesteld zijn, misbaar maken, bijna dood zijn (van verdriet enz.)
Geen van deze woorden is fout en voor alle Vlamingen prima te begrijpen. Als je schrijft voor het hele Nederlands taalgebied vind ik wel dat je na moet denken wat je doet met typische woorden, ook typisch woorden voor Nederlanders, die niet meteen duidelijk zijn voor anderen.
Beste Frank,
Als je schrijft voor het hele Nederlandstalige gebied, weet dan dat er nederlandse woorden zijn die wij vlamingen ook niet begrijpen. Het werkt in twee richtingen.
@Trost, daar gaat de post van volgende week over.